English Français
Twabonye inkuru kuri twe? Twandikire utubwire ibyaribyo byose.

Intambara ya Congo ntishobora kuba iy’Akarere- Perezida Sassou-Nguesso.

Mu gihe intambara yo mu Burasirazuba bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (DRC) ikomeje gufata indi ntera, hari impungenge ko ishobora gukwira mu bindi bihugu byo mu Karere. Ibi byatangiye kwigaragaza nyuma y'uko ibihugu bimwe, nka Afurika y’Epfo n’u Burundi, byohereje ingabo muri Congo, mu gihe Kinshasa ikomeje gushinja u Rwanda gushyigikira umutwe wa M23.

Nubwo bimeze bityo, Perezida wa Congo Brazzaville, Denis Sassou-Nguesso, yagaragaje icyizere ko iyo ntambara idashobora gufata indi ntera ngo ibe iy’Akarere. Mu kiganiro yagiranye na France 24, yavuze ko Abanyafurika bafite ubushobozi bwo gukemura amakimbirane batagombye gutegereza ko abanyamahanga babikemurira.

Yagize ati "Ni byo, abantu bashobora kugira ubwoba ko iyi ntambara yaba iy’Akarere, ariko ndakeka ko mu buhanga n’ubunararibonye bw’Abanyafurika, iyi ntambara itazagera kuri iyo ntera."

Ibimenyetso bigaragaza ko intambara idashobora kuba iy’Akarere

·         Ubunararibonye bw’Afurika mu gukemura amakimbirane

Mu myaka yashize, ibihugu byo mu Karere byagiye bikemura amakimbirane binyuze mu biganiro. Intambara ya kabiri ya Congo (1998-2003), yagaragayemo ibihugu byinshi, yasojwe binyuze mu masezerano ya Lusaka na Sun City.

·         Inzego z’ibiganiro zihari mu Karere

EAC (Umuryango wa Afurika y’Iburasirazuba) na SADC (Umuryango w’Iterambere rya Afurika y’Amajyepfo) bakomeje kugira uruhare mu gushaka umuti w’intambara yo muri Congo. Ibiganiro byabereye i Luanda na Nairobi ni urugero rw’ibyo bihugu byo mu Karere bikomeje gukoresha inzira y’amahoro aho kwitabaza imbaraga za gisirikare.

·         Ibihugu byo mu Karere bifite inyungu mu mahoro

Ibihugu nka Uganda, Tanzania, na Kenya bifite inyungu mu mahoro muri Congo kubera ubucuruzi n’ishoramari. Kubera iyo mpamvu, ntabwo byifuza ko intambara yakwira mu Karere, ahubwo bishishikajwe no gushyigikira ibiganiro n’amahoro arambye.

·         Imbaraga z’abakuru b’ibihugu mu gukumira intambara

Abakuru b’ibihugu by’Afurika, barimo Perezida William Ruto wa Kenya na Perezida Cyril Ramaphosa wa Afurika y’Epfo, bakomeje gusaba ko habaho inzira y’amahoro aho gukomeza intambara idatanga umuti urambye.

·         Ubushake buke bwa DRC mu biganiro

Mu gihe ibihugu byo mu Karere bikomeje gusaba ibiganiro nk’inzira y’amahoro, Perezida wa DRC, Félix Tshisekedi, we akomeje gushakisha inkunga ya gisirikare aho gukemura ikibazo cy’intambara binyuze mu nzira za dipolomasi. Nubwo afite ingabo n’inkunga zituruka mu mahanga, umutwe wa M23 wakomeje kwigarurira ibice byinshi by’Uburasirazuba bwa Congo, bigaragaza ko inzira y’igisirikare atari umuti.

Sassou-Nguesso yiteguye kuba umuhuza

Perezida wa Congo Brazzaville yagaragaje ko adashyigikiye ko ibihugu by’amahanga bifatira u Rwanda ibihano, ahubwo akemeza ko ibiganiro ari byo byatanga umuti nyawo. Yanavuze ko niba ubuhuza bwatangijwe na Angola budakomeje, yiteguye gufata izo nshingano, cyane ko ari inshuti ya Perezida Kagame na Perezida Tshisekedi. 

Yagize ati "Nanjye nabikora, kuko si ubwa mbere tuganira kuri ibi bibazo. Icya ngombwa ni uko ba perezida bombi bahura, kuko tudashobora gukemura ikibazo cyabo bataganiriye.’’

Mu gihe bamwe bafite impungenge ko intambara ya Congo ishobora gukwira mu Karere, Perezida Denis Sassou-Nguesso agaragaza ko ibyo bidashoboka, kuko ibihugu by’Afurika bifite ubushobozi bwo gukemura amakimbirane atarenga imbibi za DRC.

 



Izindi nkuru wasoma

U Rwanda rusaba RDC gushyigikira inzira z’amahoro muri Congo. Ibyo Amb. Ernest yeretse Loni.

U Rwanda rwamaganye imigambi ya RDC yo kubangamira ubufatanye bwarwo n’amahanga.

Impamvu Musenyeri Nshole asaba Leta ya Congo kugirana ibiganiro na M23.

Ukraine ikeneye amasasu, si amatora - Perezida w’Inteko Ishinga Amategeko Ruslan Stefanchuk.

Minisitiri Mugenzi yibukije ababyeyi uruhare rwabo mu gutahura abana babo bari muri Congo.



Author: Yves Iyaremye Chief Editor Published: 2025-02-17 11:40:24 CAT
Yasuwe: 51


Comments

No comments

Leave a comment

Comment
Name
Email (not displayed)
https://ijambo.net/content/Intambara-ya-Congo-ntishobora-kuba-iyAkarere-Perezida-SassouNguesso.php