Trump yashyize umusoro uhambaye ku bicuruzwa bituruka muri Canada, Mexique n’Ubushinwa.

Guhera tariki ya 1 Gashyantare 2025, Leta Zunze Ubumwe za Amerika zatangiye gushyira umusoro mushya ku bicuruzwa bituruka mu bihugu bya Canada, Mexique n’Ubushinwa.

Iki cyemezo cyafashwe na Perezida Donald Trump, aho ibicuruzwa bituruka muri Canada na Mexique byashyiriweho umusoro wa 25%, mu gihe ibituruka mu Bushinwa byongereweho 10%.

Uyu mwanzuro wateje impaka ndende ku rwego mpuzamahanga, ndetse hari impungenge ko ushobora gutuma ibiciro by’ibicuruzwa muri Amerika byiyongera, bikagira ingaruka ku bukungu bw’igihugu ndetse n’ubw’isi muri rusange.

Impamvu y’iki cyemezo

Nk’uko Trump yabitangaje, iyi gahunda igamije guhangana n’ingaruka zituruka ku bucuruzi mpuzamahanga, zirimo ibiyobyabwenge n’abimukira binjira muri Amerika mu buryo bunyuranyije n’amategeko.

Yavuze kandi ko izi ngamba zigamije gukemura ikibazo cy’ubusumbane bw’ubucuruzi hagati ya Amerika n’ibihugu byayo by’abaturanyi.

Mu kiganiro n’abanyamakuru, Trump yagize ati: "Ntituzemera ko ibihugu byacu by’abaturanyi byungukira ku gihugu cyacu bitari mu buryo bwiza. Tugomba gukomeza gukorera Abanyamerika, tukarinda ubukungu bwacu."

Ku rundi ruhande, ubucuruzi hagati y’ibi bihugu buteye imbere cyane, aho Canada na Mexique bihariye 40% by’ibicuruzwa byinjira muri Amerika. Ibi byatumye impuguke z’ubukungu zibaza niba umusoro mushya utazagira ingaruka mbi ku baturage ba Amerika ubwabo.

Peteroli yahawe umwihariko

Mu gihe ibindi bicuruzwa bituruka muri Canada byashyiriweho umusoro wa 25%, ibijyanye na peteroli byahawe umwihariko. Guhera tariki ya 18 Gashyantare 2025, Amerika izashyiraho umusoro wa 10% kuri peteroli ituruka muri Canada.

Ibi byatewe ahanini n’uko hejuru ya 40% bya peteroli itunganyirizwa muri Amerika ituruka hanze, cyane cyane muri Canada. Kuba hariho izi mpinduka byatumye benshi bibaza niba ibiciro bya lisansi muri Amerika bitaziyongera bikagira ingaruka ku bukungu bw’imbere mu gihugu.

Canada na Mexique ntibishimishijwe n’iki cyemezo

Ibihugu byibasiwe n’iyi misoro bishobora kudafata ibintu uko biri, ahubwo bikaba bigiye gutangira gusuzuma uburyo byasubiza iki cyemezo. Minisitiri w’Intebe wa Canada, Justin Trudeau, yavuze ko igihugu cye kizafata ingamba zifite "imbaraga ariko zifite ubushishozi" mu gusubiza iki cyemezo cya Trump. 

Yagize ati: "Ntituzemera ko Amerika ifata ibyemezo biduhombya kandi ntacyo tubikoraho. Canada izagira icyo ikora mu buryo butajenjetse."

Ibitekerezo nk’ibi bivuze ko hagiye kuba intambara y’ubucuruzi hagati ya Amerika na bimwe mu bihugu byayo by’abaturanyi, bikaba bishobora kugira ingaruka ku isoko ry’ibicuruzwa ndetse no ku baturage b’ibi bihugu.

Ese ibi bizagira izihe ngaruka ku bukungu?

Abasesenguzi b’Ubukungu bavuga ko izi ngamba zishobora kugira ingaruka zikomeye ku baturage ba Amerika, kuko bizatuma ibiciro by’ibicuruzwa byinjira mu gihugu byiyongera. Ibi byaba bivuze ko abaturage bazatanga amafaranga menshi ku bicuruzwa by’ibanze nk’ibiribwa, ibikoresho byo mu rugo ndetse na lisansi.

Hari impungenge ko izi mpinduka zizagira ingaruka ku masoko mpuzamahanga, kuko bishobora gutuma ibihugu bifata ingamba zo gusubiza Amerika mu buryo bushobora gukoma mu nkokora ubucuruzi bw’isi.

Ibihugu by’Ubumwe bw’u Burayi nabyo biri mu murongo ushobora kuzagerwaho n’ibi bihano, kuko Trump yavuze ko bishobora kongererwa imisoro mu minsi iri imbere, nubwo atatangaje igihe bizabera.